Historija Evropske unije
Postano: pon ožu 09, 2015 12:03 pm
Historija Evropske unije predstavlja vremenski period koji počinje 1952. godine osnivanjem prve velike evropske nadnacionalne ekonomske zajednice — Evropske zajednice za ugalj i čelik. U Evropi su 1958. osnovane još dvije nadnacionalne zajednice — Evropska ekonomska zajednica i Evropska zajednica za atomsku energiju, koje su se 1967. zajedno sa Evropskom zajednicom za ugalj i čelik ujedinile u Evropske zajednice. Godine 1993. Evropska ekonomska zajednica je, postavši jedan od tri stuba Evropske unije, ušla u njen sastav kao Evropska zajednica, a deset godina kasnije, istekom Ugovora iz Pariza, i funkcije Evropske zajednice za ugalj i čelik su postale dio nadležnosti Evropske zajednice, a samim tim i EU. Evropska zajednica za atomsku energiju je nastavila da postoji kao samostalna nadnacionalna organizacija.
Od svog nastanka, pa do današnjih dana, Evropska unija je rasla i razvijala se. Ono što je počelo kao šestočlana organizacija za slobodnu trgovinu industrijskim sirovinama, razvilo se u jedinstvenu uniju unutar čijih 28 država članica je omogućeno slobodno kretanje ljudi, roba, usluga i kapitala. Većina njenih građana se služi zajedničkom valutom, a članice ostvaruju jako blisku saradnju u pravnim, policijskim, odbrambenim i vanjskopolitičkim pitanjima. Od zajednice koja je izgradila Evropu iz pepela nakon Drugog svjetskog rata, prerasla je u uniju sa preko 500 miliona stanovnika, sa najvišim bruto društvenim proizvodom na svijetu.
Ideja o ujedinjenoj Evropi
Ideja o ujedinjenoj Evropi je jako stara i potiče iz perioda Rimskog carstva. Poslije njegovog raspada, bilo je više pokušaja ujedinjenja Evrope na principima nacionalne države (Franačka država, Sveto Rimsko Carstvo, Poljsko-litvanska unija, Prvo francusko carstvo i Nacistička Njemačka). Međutim, svi ti pokušaji su propali, zato što su bili zasnovani na prinudnom ujedinjenju država, a ne na njihovoj međusobnoj saradnji.
Po završetku Prvog svjetskog rata, riješene da ne dozvole da se užasi rata ikada ponove, mnoge države počinju da razmišljaju o politički ujedinjenoj Evropi. Austrijski grof Rihard Koudenhove-Kalergi (njem. Richard Coudenhove-Kalergi) je 1923. osnovao Panevropski pokret i 1926. je na prvom Panevropskom kongresu održanom u Beču okupio brojne ličnosti iz svijeta politike. Između ostalog, tom prilikom je rekao sljedeće:
Od svog nastanka, pa do današnjih dana, Evropska unija je rasla i razvijala se. Ono što je počelo kao šestočlana organizacija za slobodnu trgovinu industrijskim sirovinama, razvilo se u jedinstvenu uniju unutar čijih 28 država članica je omogućeno slobodno kretanje ljudi, roba, usluga i kapitala. Većina njenih građana se služi zajedničkom valutom, a članice ostvaruju jako blisku saradnju u pravnim, policijskim, odbrambenim i vanjskopolitičkim pitanjima. Od zajednice koja je izgradila Evropu iz pepela nakon Drugog svjetskog rata, prerasla je u uniju sa preko 500 miliona stanovnika, sa najvišim bruto društvenim proizvodom na svijetu.
Ideja o ujedinjenoj Evropi
Ideja o ujedinjenoj Evropi je jako stara i potiče iz perioda Rimskog carstva. Poslije njegovog raspada, bilo je više pokušaja ujedinjenja Evrope na principima nacionalne države (Franačka država, Sveto Rimsko Carstvo, Poljsko-litvanska unija, Prvo francusko carstvo i Nacistička Njemačka). Međutim, svi ti pokušaji su propali, zato što su bili zasnovani na prinudnom ujedinjenju država, a ne na njihovoj međusobnoj saradnji.
Po završetku Prvog svjetskog rata, riješene da ne dozvole da se užasi rata ikada ponove, mnoge države počinju da razmišljaju o politički ujedinjenoj Evropi. Austrijski grof Rihard Koudenhove-Kalergi (njem. Richard Coudenhove-Kalergi) je 1923. osnovao Panevropski pokret i 1926. je na prvom Panevropskom kongresu održanom u Beču okupio brojne ličnosti iz svijeta politike. Između ostalog, tom prilikom je rekao sljedeće:
Francuski premijer Aristide Briand je na sednici Lige naroda 1929. predložio formiranje federacije evropskih država u cilju ekonomskog napretka i političko-socijalne saradnje. Brojni političari i ekonomisti su dobro prihvatili Brijanov predlog, tako da mu je Društvo naroda dalo zadatak da napiše memorandum sa konkretnim projektom. On je 1930. predstavio dokument koji je nazvao „Memorandum o organizaciji sistema Evropske federalne unije“, ali je tada početak Velike ekonomske krize gurnuo u stranu ideju o ujedinjenoj Evropi. Briandov sunarodnik, političar Edouard Herriot je 1931. objavio knjigu „Sjedinjene Evropske Države“, kako bi pažnju javnosti ponovo usmjerio ka ideji evropskog ujedinjenja. Međutim, njen dalji razvoj potpuno je prekinut usponom nacizma u Njemačkoj koji je doveo do početka Drugog svjetskog rata.Evropa kao politički koncept ne postoji. Ovaj dio svijeta obuhvata narode i države koji se nalaze u haosu, na buretu baruta međunarodnih sukoba, na polju budućih sukoba. Ovo je evropsko pitanje: međusobna mržnja Evropljana koja truje atmosferu. (...) Evropsko pitanje biće riješeno samo putem ujedinjenja evropskih naroda. Najveća prepreka stvaranju Sjedinjenih Evropskih Država su 1.000 godina rivaliteta između dvije najbrojnije nacije Evrope — Nijemaca i Francuza......